الرئيسية » جمعية الكورد الفيلية - شمال بريطانيا » لوقمانی حاجی که‌ریم: به‌رپرسی(دارالاسلام) گه‌لی کورد باجی هه‌ڵه‌کانی سیاسه‌تمه‌دارانیان سه

لوقمانی حاجی که‌ریم: به‌رپرسی(دارالاسلام) گه‌لی کورد باجی هه‌ڵه‌کانی سیاسه‌تمه‌دارانیان سه

به‌ڕێز(لوقمان عه‌بدولڕه‌حیم فه‌یلی) خه‌ڵکی به‌غداده‌ و ئێستا سه‌رۆکی دار الاسلامه‌ له‌ به‌ریتانیا و منیش به‌پێویستم زانی و ئه‌م چاوپێکه‌وتنه‌م له‌گه‌ڵیدا ساز دا:

پرسیار: به‌ڕێزتان کارتان چییه‌؟
وه‌ڵام: به‌ڕێوه‌به‌ری کارگه‌یه‌کی کۆمپیوته‌رم و سه‌رۆکی دار الاسلامیشم که‌ له‌ ساڵی 1995 دامه‌زراوه‌ له‌ به‌ریتانیا.

پرسیار: ئێوه‌ چۆن ده‌ڕواننه‌ کێشه‌ی کورد؟
وه‌ڵام: گه‌لی کورد گه‌لێکی ڕه‌سه‌نه‌ و ده‌شیه‌وێت ناسنامه‌ی خۆی بچه‌سپێنێ.

پرسیار: ده‌رباره‌ی ناوچه‌داگیرکراوه‌کانی کوردستان له‌لایه‌ن عه‌ره‌به‌وه‌ له‌ کاته‌ جیاوازه‌کاندا و گه‌ڕانه‌وه‌یان بۆ سه‌ر هه‌رێمی کوردستان ئێوه‌ هه‌ڵوێستتان چۆنه‌؟
وه‌ڵام: ئه‌و کێشه‌یه‌ له‌ ڕوانگه‌ی ئێمه‌وه‌ له‌وه‌ گه‌وره‌تره‌ که‌ ئێمه‌ بۆی ده‌ڕوانین، ئه‌وه‌ کێشه‌یه‌که‌ و خۆی له‌ هاوکاری کردنی گه‌لی کورددا ده‌بینێته‌وه‌ له‌ چۆنییه‌تی به‌شداری کردنیان له‌ به‌ڕێوه‌بردنی عێراقدا، چونکه‌ به‌پێ ی ئه‌وه‌ی کورد خۆی له‌ هه‌ڵبژاردندا به‌شدار بوو و هه‌رواش په‌رله‌مانی عێراقیان له‌گه‌ڵ لایه‌نه‌کانی تردا دامه‌زران و له‌وێوه‌ ڕووانیانه‌ کێشه‌که‌یان و به‌پێ ی ده‌ستوور چاره‌سه‌ریان بۆ داناوه‌، بۆیه‌ کورد ده‌بێت بڕوای به‌ ده‌نگدان هه‌بێت ده‌نگێک به‌رامبه‌ر ده‌نگێکی تر و هه‌ر له‌وێوه‌ش بڕوانێته‌ هاوکێشه‌کان چونکه‌ خۆیان ئه‌م بڕیاره‌یان داوه‌ و له‌سه‌ری ڕێک که‌وتوون، ئه‌وانه‌شی که‌ دژی ده‌ستوور و په‌رله‌مان ده‌وه‌ستنه‌وه‌ یان ناتوانن ده‌نگ بهێنن ئه‌وا پێویسته‌ وه‌ک نه‌یارێک‌ کار بکه‌ن ئه‌ویش بۆ چاک کردنی ڕووی ده‌وڵه‌ت نه‌ک دژایه‌تی کردن، ئه‌مه‌ بۆ ئه‌وانه‌ی وه‌ک تورکمان له‌ که‌رکوک و ده‌ورووبه‌ری یان هه‌ر که‌مایه‌تییه‌کی تر چونکه‌ یان ده‌بێت قبووڵی بکه‌ن یان ده‌بێت له‌ هاوکێشه‌که‌ ده‌رچن و کار بۆ گۆڕێنی ده‌سه‌ڵات بکه‌ن .

پرسیار: ئێوه‌ باوه‌ڕتان به‌ مافی مرۆڤ هه‌یه‌؟
وه‌ڵام: وه‌ڵامه‌که‌ ته‌نها به‌ به‌ڵێ یان به‌ نه‌خێر ناتوانرێت بدرێته‌وه‌، به‌ڵام بێگومان ئێمه‌ باوه‌ڕمان پێ ی هه‌یه‌.

پرسیار: له‌ ساڵی 1921 ه‌وه‌ هه‌تا ساڵی 2003 عه‌ره‌ب به‌شێوه‌یه‌کی به‌ربڵاو و به‌ ڕێگای جیاواز که‌وتنه‌ داگیرکردنی کوردستان و تاکو ئێستاش زۆربه‌ی هه‌ره‌زۆری ناوچه‌کانی وه‌ک که‌رکوک و موسڵ و خانه‌قین هتد نه‌گێڕدراونه‌ته‌وه‌ بۆ خاوه‌نی ڕاسته‌قینه‌ی ئێوه‌ هه‌ڵوێستتان چییه‌؟
وه‌ڵام: حه‌ز ده‌که‌م پێش هه‌موو شتێک ئه‌وه‌ ڕوون بکه‌مه‌وه‌ که‌(دار الاسلام) ڕێکخراوێکی کۆمه‌ڵایه‌تی یه‌ و حیزبێکی سیاسی نییه‌، بۆیه‌ ئێمه‌ ناچین به‌یان ده‌ربکه‌ین و هه‌ڵوێست له‌سه‌ر بارودۆخێکی تایبه‌تی یان کێشه‌یه‌ک وه‌ربگرین، دیدگای ئێمه‌ش زۆر ڕوونه‌ له‌وانه‌ له‌سه‌ر کێشه‌ی کورد، گه‌لی کورد چه‌وساوه‌ته‌وه‌ له‌ لایه‌ن هه‌موو ئه‌و حکومه‌ته‌ یه‌ک له‌دوای یه‌کانه‌ی که‌له‌ عێراقدا ده‌سه‌ڵاتیان وه‌رگرتووه‌ به‌ درێژایی مێژووی عێراق و هه‌وڵی پاکتاوکردنی ڕه‌گه‌زییان داوه‌، جا سروشتییه‌ بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی گه‌لی کورد له‌ هاوکێشه‌ی بوونیاندا له‌ عێراق کاتی ده‌وێت تاکو هاوکێشه‌که‌ ڕاست بکرێته‌وه‌، ئه‌و کێشه‌ سه‌ختانه‌ی که‌ تاکو ئێستا به‌هه‌ڵواسراوی ماوه‌ته‌وه‌ وه‌ک موسڵ و جێگه‌کانی تر که‌ دیموگرافیایان تێک چووه‌ هه‌رگیز به‌ شه‌وو ڕۆژێک چاره‌سه‌ر ناکرێت، ئه‌گه‌ر هه‌مان کار نه‌کرێت وه‌ک چۆن عه‌ره‌به‌کان کردیان، نمونه‌ش بۆ ئه‌مه‌ له‌ ماوه‌ی چه‌ند ڕۆژێکدا سه‌ددام ته‌واوی کورده‌ فه‌یلییه‌کانی کۆکرده‌وه‌ و ئاودیوی ئێرانی کردن که‌ زۆرێ له‌ دایکان هه‌تا ئێستا نازانن گلکۆی منداڵه‌کانیان له‌کوێن، بۆیه‌ کااری سیاسی کۆمه‌ڵێک پێداویستیی ده‌وێت بۆ چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌کان.

پرسیار: ئه‌و پێداویستیانه‌ چین؟
وه‌ڵام: یه‌که‌م ئه‌و لایه‌نانه‌ی که‌ له‌ دژایه‌تیدان پێویستیان به‌ بناغه‌یه‌کی هاوبه‌شه‌ بۆ کاری سیاسی و ڕێکه‌وتنیانه‌ له‌سه‌ر بابه‌ته‌ سه‌ره‌کییه‌کان وه‌ک ڕێکه‌وتنیان له‌سه‌ر دیموکراتی و مافی مرۆڤ و ناسنامه‌ی ئه‌وانه‌ دیاری بکرێت که‌ زوڵم و زۆریان لێ کراوه‌، گه‌ڕانه‌وه‌ی ماف بۆ ماف خوراوان ئه‌گه‌ر توانرا، هه‌موو ئه‌مانه‌ش به‌ شه‌وو ڕۆژێک ناکرێت، دووه‌م گه‌لان به‌ گشتی که‌ چوونه‌ هاوکێشه‌یه‌کی سیاسییه‌وه‌ بێگومان ده‌گه‌نه‌ چاره‌سه‌ری کێشه‌که‌یان به‌ڵام وه‌ک ووتم کاتێکی دوور و درێژی ده‌وێت، بۆ نموونه‌ کێشه‌ی خه‌ڵکی (ئێرله‌ندا) هه‌تا ئێستا به‌ته‌واوی چاره‌سه‌ر نه‌کراوه‌ و زۆر نموونه‌ی تریش هه‌یه‌ که‌ له‌ ڕاگه‌یاندنه‌کاندا ده‌توانین بیخوێنینه‌وه‌ و زۆری تریش هه‌یه‌ که‌ مافه‌کانیان بۆ گێڕدراوه‌ته‌وه‌ وه‌کو باشووری ئه‌فریقیا.

پرسیار: تۆ ده‌ڵێیت ئێمه‌ کاری سیاسی ناکه‌ین و ئه‌م جۆره‌کێشانه‌ په‌یوه‌ندییان به‌ ئێمه‌وه‌ نییه‌ که‌چی له‌سه‌رده‌می هه‌ڵبژاردنه‌کاندا واتا یه‌که‌م و دووه‌م ئێوه‌(دار الاسلام) ده‌وری کاریگه‌رتان هه‌بوو و هه‌زاران ده‌نگتان دا به‌ ئیئتیلافی شیعه‌ و له‌سه‌ر ده‌ستی ئێوه‌ چه‌ندین کورسیی په‌رله‌مان به‌ده‌ست هات و ئێستا ئه‌وان له‌ ده‌سه‌ڵاتدان و ڕاسته‌وخۆ کاریگه‌ری له‌سه‌ر ڕوداوه‌کان داده‌نێن، که‌واته‌ ئێوه‌ به‌رپرسن له‌ کێشه‌کانی ناو عێراق و به‌تایبه‌ت ناوچه‌داگیرکراوه‌کانی کوردستان، کاتێکیش که‌ کورد داوای ده‌وڵه‌تی خۆی بکات یان ده‌نگۆی ئه‌وه‌ هه‌بێت یه‌کسه‌ر دژی ده‌وه‌ستنه‌وه‌ به‌تایبه‌تی لایه‌نی سه‌در؟
وه‌ڵام: ئێمه‌ وه‌کو(دار الاسلام) هیچ سه‌رژمێرییه‌کی ڕوونمان له‌به‌رده‌ستدا نییه‌ که‌ چه‌ند که‌س له‌ ئه‌ندامان ده‌نگی داوه‌ و به‌کێیان داوه‌، چونکه‌ بیری دیموکراتی داوامان لێ ده‌کات که‌ خه‌ڵک ده‌نگ بده‌ن به‌و لایه‌نه‌ی که‌ باوه‌ڕیان پێیه‌تی، له‌ئه‌نجامدا ناتوانین بڵێین که‌ ئێمه‌ له‌ به‌ڕێوه‌بردنی عێراقدا به‌شدارین، چونکه‌ وه‌ک ووتم ئێمه‌ حیزبێکی سیاسی نیین و هیچ ئه‌ندامێکمان ئه‌ندامی په‌رله‌مانی عێراقی نییه‌، ئه‌مه‌ ئه‌و ڕاستی یه‌یه‌ که‌ ده‌یڵێم.

پرسیار:من لێره‌دا پێت ده‌بڕم و پرسیاری ئه‌وه‌ ده‌که‌م که‌ ئیئتیلافی شیعه‌ چه‌ند ده‌نگی هێنا؟
وه‌ڵام: نزیکه‌ی سێ هه‌زار ده‌نگ.

پرسیار: که‌واته‌ ئێوه‌ به‌رپرسن له‌ هه‌ر چییه‌ک ڕوو ده‌دات له‌ عێراق و به‌تایبه‌تیش دژی کورد، چونکه‌ ده‌نگتان پێداون و به‌رپرسن له‌و ئه‌ندام په‌رله‌مانانه‌ی که‌ ئێوه‌ هه‌ڵتانبژاردووه‌ و له‌ ئه‌نجامیشدا دژ به‌ داخوازییه‌کانی گه‌لی کورد ده‌نگ ده‌دات؟
وه‌ڵام: با بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ واقیع، گه‌له‌ جیاوازه‌کانی عێراق به‌ کورد و شیعه‌ و سوننی و تورکمان و که‌مایه‌تیه‌کانی تره‌وه‌ ڕێککه‌وتن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی که‌ به‌شداری له‌ هاوکێشه‌ی سیاسیی نوێ و به‌ڕێوه‌بردنی ده‌وڵه‌تی عێراقدا بکه‌ن وسه‌رله‌نوێ عێراقیان بنیات نایه‌وه‌، به‌مانایه‌کی ڕاستتر قبوڵکردنی عێراقێکی کۆماری ی نوێ، ئه‌م ڕاستییه‌ پێویستی به‌ به‌شداریبوونی ئه‌م گه‌له‌ جیاوازانه‌ ده‌کات به‌ هه‌موو جیاوازییه‌ک له‌ بیروبۆچوونی سیاسیاندا له‌م هاوکێشه‌ نوێیه‌دا، ئه‌گه‌ر به‌شێوه‌یه‌کی دیموکراتی قبوڵمان کرد ئه‌وا ده‌بێت کێشه‌کانمان به‌رینه‌ په‌رله‌مان و له‌وێ ده‌نگی له‌سه‌ر بدرێت، به‌ڵام کێشه‌ی فیدراڵی یان ئه‌و ناوچانه‌ی له‌ده‌ره‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتی هه‌رێمی کوردستانن هه‌رگیز به‌ شه‌وو ڕۆژێک چاره‌سه‌ر ناکرێت یان به‌ یاسایه‌کی ده‌ستووری یان به‌ فه‌رمانی سه‌رۆکی حکومه‌تێک، کێشه‌که‌ له‌وه‌ قوڵتره‌ و چاره‌سه‌ریش هه‌روا ئاسان نییه‌، چاره‌سه‌ر پێویستیی به‌ گه‌ڕانه‌وه‌یه‌ بۆ په‌رله‌مان که‌ ئالییه‌تێکه‌ بۆ به‌ده‌ستهێنانی مافی تاک و کۆ و پێویسته‌ حکومه‌تی مه‌رکه‌ز و هه‌رێمی کوردستان سیاسه‌تی ده‌وڵه‌ت بچه‌سپێنن، کێشه‌ش له‌ عێراقدا خۆی له‌ لاوازی ی ده‌وڵه‌ت و گه‌شه‌نه‌کردنی ده‌سه‌ڵاته‌ ناوچه‌ییه‌کان ده‌بینێته‌وه‌ بێجگه‌ له‌ وه‌ی که‌ حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان گه‌شه‌یه‌کی باشی کردووه‌ و ئاسایشی خه‌ڵک به‌رقه‌راره‌ و کوردیش به‌ گشتی خیتابی سیاسییان یه‌که‌، که‌چی له‌ چوارچێوه‌ی عێراقدا ته‌واوی خه‌ڵک وانییه‌ و بڕیاره‌کانیان جیاوازن.

پرسیار: کاتێ که‌باس له‌ کێشه‌ی کورد ده‌کرێت له‌ عێراقدا مه‌به‌ست له‌ ویلایه‌تی موسڵه‌، ئێوه‌ ڕاتان به‌رامبه‌ر به‌ دروستبوونی ده‌وڵه‌تی کوردی چییه‌ له‌م ویلایه‌ته‌دا؟
وه‌ڵام: دیاره‌ مه‌به‌ستتان له‌ سه‌ربه‌خۆیی کوردستان و پێکهێنانی ده‌وڵه‌تێکی سه‌ربه‌خۆیه‌، ئێمه‌ له‌ دیدگای ئیسلامه‌وه‌ ده‌ڕوانینه‌ ئه‌و کێشه‌یه‌ و ئه‌م دیدگایه‌ش ده‌ڵێت(هه‌موو گه‌لانی دونیا مافی خۆیانه‌ که‌ بڕیار له‌ سه‌رچاره‌نووسی خۆیان بده‌ن) پاشان بوونی ده‌وڵه‌تی ئێستای عێراق له‌ کتێبێکی ئاسمانییه‌وه‌ دانه‌به‌زێنراوه‌ته‌ خواره‌وه‌ بۆ سه‌ر زه‌وی، ئه‌مه‌ ته‌نها به‌روبوومی هاوکێشه‌یه‌کی سیاسیی کۆنه‌ و ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ سه‌رده‌می شه‌ڕی نێوان زلهێزه‌کانی جه‌نگی جیهانیی یه‌که‌م، بۆیه‌ هه‌ر پاش درووست بوونی ئه‌م ده‌وڵه‌ته‌ بینراوه‌ که‌ لاوازه‌ و چ کاره‌ساتێکیشی لێکه‌وته‌وه‌ و ئه‌م حیزبه‌ سیاسییانه‌ی ئێستاش هه‌وڵده‌ده‌ن بۆ گۆڕینی ئه‌م هاوکێشه‌ سه‌قه‌ته‌ بۆ هاوکێشه‌یه‌کی دیموکراتی و فیدراڵی و لیبراڵی و بنبڕکردنی دیتاتۆریه‌ت، له‌سه‌ر کێشه‌ی موسڵ و که‌رکوک و خانه‌قین و ناوچه‌کانی تر نه‌ک ویلایه‌تی موسڵ چونکه‌ ئه‌مه‌ ناوێکی کۆنی سه‌رده‌می عوسمانییه‌کانه‌ و ئه‌و کاته‌ هیچ ده‌وڵه‌تێک ناوی ده‌وڵه‌تی عێراق نه‌بوو و والییه‌کان به‌ڕێوه‌به‌ری ویلایه‌ته‌کان بوون و سه‌ر به‌ ده‌وڵه‌تی عوسمانی بوون که‌ تورک بوون، ئێستاش لایه‌نه‌ جیاوازه‌کانی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی عێراق هه‌وڵ ده‌ده‌ن بۆ گه‌یشتن به‌ هاوکێشه‌یه‌کی نوێ بۆ چاره‌سه‌ر کردنی کێشه‌کان، ئه‌م لایه‌نانه‌ش
مه‌رج نییه‌ ئامانج و بۆچونێکی یه‌کگرتوویان هه‌بێت بۆیه‌ ئه‌مانه‌ هه‌میشه‌ ڕه‌خنه‌ له‌ ده‌سه‌ڵات ده‌گرن و به‌لای خۆیاندا دایده‌شکێنن که‌ به‌شێکن لێ ی.

پرسیار: ویلایه‌تی موسڵ مه‌به‌ستمان نیشتمانی کوردستانه‌، ناوچه‌ داگیرکراوه‌کانیش ئه‌و ناوچانه‌ن که‌ ئاماژه‌م پێدان، ئێمه‌ی کورد داوای نیشتمانی خۆمان ده‌که‌ین؟
وه‌ڵام: بابگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ سه‌ره‌تای کێشه‌که‌ و به‌دووای شێوه‌ی چاره‌سه‌ردا بگه‌ڕێین و سروشتی ئه‌و زوڵم و زۆره‌ی به‌سه‌ر گه‌لانی جیاوازی عێراقدا سه‌پێنراوه‌ ئه‌مه‌ش بریتین له‌ کورد و عه‌ره‌بی شیعه‌ و تورکمان و چ سیسته‌مێک باشترین چاره‌سه‌ره‌ بۆ ئه‌م کێشانه‌، من ده‌ڵێم حکومه‌ته‌که‌ی نووری مالکی و هێزی ئیئتیلافی شیعه‌ گۆچانێکی سیحری نییه‌ بۆ چاره‌سه‌ر کردنی کێشه‌ی موسڵ و کێشه‌ جیاوازه‌کانی تری عێراق له‌ به‌غداد و له‌ باشووردا، پێویسته‌ ئالیه‌تمان هه‌بێت بۆ نموونه‌ عه‌ره‌به‌کانی موسڵ که‌ ده‌یانه‌وێت بگه‌ڕێنه‌وه‌ ئایا زه‌ره‌ر و زیانیان بۆ ده‌گێڕنه‌وه‌ یان نه‌ و، یان ئه‌گه‌ر له‌ موسڵ مانه‌وه‌ وه‌ک مرۆڤێک و هاوڵاتییه‌ک ڕه‌فتاریان له‌گه‌ڵدا ده‌که‌ن که‌ مافیان هه‌یه‌ یان دانیشتووانی ژماره‌ دوو و داگیرکه‌ر چۆن سه‌ددام ڕه‌فتاری له‌گه‌ڵ شیعه‌ و کورد دا ئه‌‌کرد، چاره‌سه‌ر به‌ ئاسانی و به‌ خێرایی ناکرێت ئه‌مه‌ پێویستیی به‌ به‌شداریکردنێکی کارای ئه‌و که‌سانه‌ هه‌یه‌ که‌ پسپۆڕن له‌و بوواره‌دا.

پرسیار: من به‌ناچاری پرسیاره‌که‌م دووباره‌ ده‌که‌مه‌وه‌ و ده‌پرسم ئایا ئێوه‌ له‌گه‌ڵ دروست بوونی ده‌وڵه‌تی کوردیدان؟
وه‌ڵام: ئێمه‌ وه‌ک(دار الاسلام) په‌رله‌مان به‌ باشترین چاره‌سازی کێشه‌ی ده‌وڵه‌تی کوردی ده‌زانین.

پرسیار: له‌ په‌رله‌ماندا کورد خاوه‌نی ته‌نها 53 کورسیه‌ و له‌چاو عه‌ره‌بدا که‌من، بۆیه‌ ئه‌گه‌ر وابێت ئه‌وا که‌مایه‌تی ملکه‌چی زۆرایه‌تییه‌ و ئێمه‌ش ده‌بێت هه‌ر له‌ سکی خۆمان بده‌ین؟
وه‌ڵام: با بگه‌ڕێینه‌وه‌ سه‌ر بنچینه‌، کورده‌کان به‌ ئاره‌زووی خۆیان هاتنه‌ ناو هاوکێشه‌ی سیاسیی عێراقه‌وه‌ و به‌شدار بوون و ئێستاش به‌شدارن و له‌ په‌رله‌مان و حکومه‌تی عێراقدا سه‌همیان هه‌یه‌، ئایا کورده‌کان ده‌وڵه‌تیان ده‌وێت یان عێراق، ئاخر چۆن ده‌بێت عێراقیش داوابکه‌یت و ده‌وڵه‌تی کوردیش له‌یه‌ک کاتدا؟؟؟ کێشه‌که‌ ئه‌وه‌یه‌ لایه‌نه‌ به‌رپرسه‌کانی حکومه‌ت به‌تایبه‌تی کورده‌کان نازانن یان تێناگه‌ن له‌ ئامانجه‌کانیان کاتێک که‌ دوو مه‌به‌ست تێکهه‌ڵکێش کران زیانی گه‌وره‌ی به‌دوواوه‌یه‌، ڕوونتر بۆ زیاتر تێگه‌یشتن ئه‌وه‌یه‌ که‌ کورد ده‌یانه‌وێت به‌شداری له‌ به‌ڕێوه‌بردنی ده‌وڵه‌تی عێراقیشدا بکه‌ن به‌ سه‌رۆکایه‌تی کردنی کۆمار و له‌ولاوه‌ش ده‌یانه‌وێت ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆ دابمه‌زرێنن یان داوای مافی چاره‌ی خۆنووسین ده‌که‌ن، ئه‌م دوو ئامانجه‌ دژی یه‌کن و هه‌رگیز ناهێڵێت که‌ کێشه‌یه‌کی وه‌کو موسڵ چاره‌سه‌ر بکرێت و کێشه‌که‌ سه‌ختتر ده‌کاته‌وه‌ و به‌ڕای من ئه‌گه‌ر وابێت ئه‌وا کورد به‌ئاسانی ده‌دۆڕێت له‌م هاوکێشه‌یه‌دا، بۆیه‌ ووردبوونه‌وه‌ی زیاتری ده‌وێت و ده‌بێت به‌ ئاگاوه‌ کاری له‌سه‌ر بکرێت.

پرسیار: کورد ده‌یه‌وێت سنووری نیشتمانه‌که‌ی ڕاست بکاته‌وه‌ و به‌مافی چاره‌ی خۆێ بگات وه‌ک هه‌ر گه‌لێکی تر له‌ جیهاندا، بۆچی ده‌بێت ئه‌مه‌ حه‌رام بێت و به‌ ترسه‌وه‌ سه‌یر بکرێت؟
وه‌ڵام: وه‌کو ئه‌زانین گۆڕینی عه‌قڵییه‌ت و چۆنێتی بیرکردنه‌وه‌ پێویستی ی به‌ کۆمه‌ڵێک موسته‌لزه‌مات هه‌یه‌ وه‌کو باوه‌ڕهێنان به‌ واقیع و زانستی مێژوو و به‌کارهێنانی بیر و هۆش و قبووڵکردنی به‌رامبه‌ر و زمانێکی دیبلۆماسی هاوبه‌ش و کات هه‌یه‌ بۆ چاره‌سه‌رکردنی هه‌ر کێشه‌یه‌کی سه‌خت، کاتیش پێویسته‌ له‌ پێناوی مرۆڤدا به‌کار ببرێت به‌شێوه‌یه‌کی ڕاست ئه‌گه‌ر نا ده‌بێته‌ هۆی خراپ تر بوونی کێشه‌کان، قبووڵکردنی هه‌ر هاوکێشه‌یه‌کی سیاسی پێویستیی به‌و بابه‌تانه‌ هه‌یه‌ که‌ باسم کرد تاکو که‌شێکی له‌بار بێنێته‌کایه‌وه‌ بۆ چاره‌سه‌ر، هه‌روه‌ها پرسیاره‌که‌ش لێره‌دایه‌ ئایا کات خزمه‌تی گه‌لی کورد ده‌کات یان نا؟

پرسیار: کورد بڕیاری داوه‌ به‌شداری له‌ به‌ڕێوه‌بردنی عێراقدا بکات به‌ڵام هه‌رگیز له‌ مافه‌کانی خۆی خۆش نابێت؟
وه‌ڵام: چه‌لال تاڵه‌بانی نوێنه‌ری کورده‌ و سه‌رکۆماری عێراقه و قبوڵی عێراقی بوون و کوردبوونی کردووه‌، هه‌روه‌ها مه‌سعود به‌رزانیش، ماف و کاره‌کانیان یه‌کسانه‌ به‌ ماف و کاری هه‌ر به‌رپرسێکی تر، ئه‌مانه‌ و ده‌ستڕۆیشتووه‌کانی تر یان ڕوونتر هه‌ر هه‌ڵه‌یه‌ک سیاسه‌ت مه‌دارانی کورد ده‌یکه‌ن سه‌باره‌ت به‌ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆ له‌ ئاینده‌دا ده‌بێت گه‌لی کورد باجه‌که‌ی بده‌ن.

پرسیار: کاتێک که‌ ئه‌زمه‌ی کوردی کۆتایی پێهات ئێوه‌ له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تی کوردیدان؟
وه‌ڵام: وابزانم له‌یه‌که‌م پرسیاردا وه‌ڵامم دایه‌وه‌ و ئه‌وه‌ش مافی هه‌ر گه‌لێکه‌.

پرسیار: له‌کاتێکدا که‌ عه‌ره‌به‌کان کێشه‌یان خسته‌ به‌رده‌م مادده‌ی 140 و بیانه‌وێت کاری پێ نه‌که‌ن ئێوه‌ هه‌ڵوێستتان چی ده‌بێت؟
وه‌ڵام: مادام گه‌لی عێراق بڕیاریان داوه‌ که‌ کێشه‌کانی له‌ ڕووی ده‌ستووره‌وه‌ چاره‌سه‌ر بکه‌ن ئه‌وا هه‌ر پشتگوێ خستنێکی ئێمه‌ش دژی ده‌وه‌ستین وه‌کو ئێوه‌.

پرسیار: تۆ کوردیت؟
وه‌ڵام: به‌ڵێ، به‌ناوه‌که‌شمدا دیاره‌ که‌ من کوردی فه‌یلیم.

پرسیار: تۆ بۆچی وه‌ک کوردێک کار له‌گه‌ڵ کورده‌کاندا ناکه‌یت که‌ خاک و مێژوو و زمان و فه‌رهه‌نگتان یه‌که‌ و نیشتمانه‌که‌ی خۆت له‌بیر کردووه‌ وله‌گه‌ڵ عه‌ره‌بدا کار ده‌که‌یت و خزمه‌ت به‌ عه‌ره‌ب ده‌که‌یت؟؟ئاگات له‌وه‌ نییه‌ که‌ ئه‌نفالیان کردین و زینده‌به‌چاڵ کراین یان له‌بیرت چۆته‌وه‌؟؟نازانیت ملی من و تۆ بۆ شمشێری عه‌ره‌ب جیاوازیان نییه‌؟؟
وه‌ڵام: یه‌که‌م من گله‌ییم هه‌یه‌ له‌ پرسیاره‌که‌ت، تۆ واهه‌ست ده‌که‌یت که‌من هه‌ستی نه‌ته‌وایه‌تیم نییه‌ و خزمه‌ت به‌گه‌له‌که‌م ناکه‌م و خزمه‌تچیی عه‌ره‌بم؟ دووه‌م من له‌ کۆمه‌ڵه‌ی کورده‌فه‌یلییه‌کان کار ده‌که‌م و خزمه‌ت به‌ گه‌له‌که‌ی خۆیشم ده‌که‌م که‌ کورده‌، به‌ڵام من بیرکردنه‌وه‌یه‌کی ئیسلامیم هه‌یه‌، تۆ کاتێک هاتیته‌ ژووره‌وه‌ له‌ تابلۆکه‌ی ده‌ره‌وه‌ نوسراوه‌ ماڵی موسوڵمانان نه‌ک ماڵی موسوڵمانانی عه‌ره‌ب، ئه‌و پرسیاره‌ تایبه‌ته‌ش که‌ هه‌میشه‌ من له‌ خۆمی ده‌که‌م ئه‌وه‌یه‌ که‌ چۆن خزمه‌تی کۆمه‌ڵگا بکه‌م به‌گشتی.

پرسیار: ئێوه‌ به‌هاوکاریتان له‌گه‌ڵ عه‌ره‌بدا گه‌وره‌ترین زیان به‌ شه‌قامی کوردی ده‌گه‌یه‌نن، بێجگه‌ له‌ کورده‌ فه‌یلییه‌کان چ کوردێک لێره‌ کارده‌کات؟عه‌ره‌بێکی حیسلامی و فارسێکی ئیسلامی پێش هه‌موو شتێک بیر له‌ نه‌ته‌وه‌که‌ی خۆیان ده‌که‌نه‌وه‌، تۆ بۆچی بیر له‌ نه‌ته‌وه‌که‌ی خۆت ناکه‌یته‌وه‌؟ تاکو که‌ی خزمه‌ت به‌ عه‌ره‌ب ده‌که‌یت؟
وه‌ڵام: من لێره‌ به‌رپرسی ئه‌م کۆمه‌ڵه‌یه‌م و به‌رپرسی قوتابخانه‌که‌ش هه‌ر کورده‌ و ئێمه‌ له‌ منگه‌له‌قێکی ئیسلامییه‌وه‌ ده‌ڕوانینه‌ هاوکێشه‌کان، پاشان من منداڵم هه‌یه‌ ئه‌گه‌ر ئاره‌زوو ده‌که‌یت بانگیان ده‌که‌م بزانه‌ به‌کوردی ده‌دوێن یان به‌ عه‌ره‌بی، به‌و په‌ڕی دڵنیاییه‌وه‌ کوردیم فیر کردوون پاشان عه‌ره‌بی، نه‌ته‌وه‌ش شتێکه‌ له‌لای من پیرۆزه‌ و شانازیشی پێوه‌ ده‌که‌م، هه‌ر کاتێکیش جیاوازی له‌ نێوان نه‌ته‌وه‌کانی عێراقدا کرا و من به‌رگریم لێ نه‌کرد ئه‌و کاته‌ قسه‌که‌ی تۆ ڕاسته‌ و تۆ له‌سه‌ر حه‌قیت.

پرسیار: له‌ مانچسته‌ردا دوو قوتابخانه‌ی کوردی هه‌یه‌، بۆچی منداڵه‌کانت نانێریته‌ به‌ر خوێندنی زمانی کوردی خۆ ئه‌مه‌یان زمانی خۆته‌؟
وه‌ڵام: من منداڵه‌کانم فێری مافی نه‌ته‌وه‌ و زمانی کوردی ده‌که‌م و ناوه‌که‌شم دیاره‌ و وه‌ک ووتم به‌ کوردی قسه‌ ده‌که‌ن و تێبینیشم له‌سه‌ریان ئه‌وه‌ بووه‌ که‌ بنه‌مایه‌کی ئیسلامیان له‌لا دروست بکه‌من ئێستاش ئاماده‌م هه‌ردوو کوڕه‌که‌م (مه‌هدی و محه‌ممه‌د) بهێنم و له‌ به‌رده‌متدا به‌ کوردی قسه‌ بکه‌ن و به‌رگریش له‌ کوردبوونی خۆیان ده‌که‌ن.

پرسیار: ئه‌گه‌ر بنکه‌ ڕۆشنبیری و که‌لتوری یه‌ کوردیه‌کان داوات لێبکه‌ن بۆ هاوکاری کردن، به‌ تایبه‌تی ڕۆژی هه‌ڵه‌بجه‌ و ئه‌نفال به‌شداری ده‌که‌ن؟
پرسیار: به‌وپه‌ڕی ڕێزه‌وه‌ به‌شداری ده‌که‌م له‌هه‌ر بووارێکدا بتوانم.

زۆر سوپاس بۆ ئه‌و ده‌رفه‌ته‌.
سوپاس بۆ ئێوه‌ش.